تجهیزات حفاظت فردی (PPE) یکی از مهمترین اجزای کنترل عفونت در بیمارستانها و مراکز درمانی است. از ماسک و دستکش گرفته تا گان و شیلد — همگی نقش حیاتی در جلوگیری از انتقال بیماریها بین پرسنل درمان و بیماران دارند.
در سالهای اخیر، استانداردهای PPE اهمیت بیشتری پیدا کردهاند، چون سهلانگاری در انتخاب یا استفاده از تجهیزات میتواند باعث عفونتهای بیمارستانی، انتقال ویروسها، و خطرهای جدی برای کادر درمان شود.
در این مقاله، بهصورت جامع و تخصصی اما قابلفهم توضیح میدهیم که PPE چیست، چه انواعی دارد، استانداردهای معتبر کداماند و هنگام خرید و استفاده از آنها باید به چه نکاتی توجه کنیم.
PPE چیست و چرا در بیمارستانها ضروری است؟
PPE یا Personal Protective Equipment یعنی تجهیزاتی که از کادر درمان در برابر عوامل عفونی، شیمیایی و میکروبی محافظت میکند.
کاربرد PPE در بیمارستانها
• جلوگیری از تماس با خون و مایعات بدن
• جلوگیری از انتقال بیماریهای تنفسی
• کاهش خطر آلودگی هنگام تزریقات و تماس نزدیک با بیمار
• محافظت در محیطهای عمل، ICU، اورژانس، عفونی و آزمایشگاهها
هر چقدر کیفیت و استاندارد PPE بهتر باشد، امنیت پرسنل و بیماران بیشتر میشود.
انواع تجهیزات PPE در بیمارستان
در ادامه مهمترین تجهیزات مصرفی حفاظتی بیمارستان را بررسی میکنیم:
۱. ماسکهای پزشکی
ماسک سهلایه (Surgical Mask)
• مناسب محیطهای عمومی درمانی
• دارای لایه ملتبلون
• محافظت در برابر ذرات بزرگ و قطرات تنفسی
ماسک N95 و FFP2
• فیلترکننده ذرات معلق ریز
• مناسب اتاقهای ایزوله، بخش عفونی، و تماس نزدیک
• طراحی مناسب برای فیلتر حداقل ۹۵٪ ذرات زیر ۲.۵ میکرون
نکات انتخاب ماسک مناسب
• داشتن استاندارد EN149 یا NIOSH
• لایه ملتبلون واقعی
• بند مناسب و فیکس بودن روی صورت
۲. گان و لباس محافظ بیمارستانی
گان پزشکی (Medical Gown)
• پارچه SMS یا اسپانباند
• جلوگیری از انتقال مایعات و ترشحات
• در دو مدل ایزوله و جراحی عرضه میشود
لباسهای ایزوله (Isolation Gown)
• محافظت کامل در برابر تماس با بیمار
• در بخشهای عفونی، ICU و اعمال پرخطر ضروری است
نکات هنگام خرید گان
• تراکم پارچه (gsm)
• مدل پشتباز یا پشتبسته
• مقاومت در برابر نفوذ مایعات (Water Repellent)
• یکبارمصرف بودن یا قابلیت اتوکلاو
۳. دستکشهای پزشکی
دستکش لاتکس
• چسبندگی بالا
• مناسب کارهای حساس
• احتمال حساسیت پوستی
نیتریل
• مقاوم، ضدپارگی، بدون حساسیت
• بهترین گزینه برای پرسنل درمان
وینیل
• ارزانتر
• مناسب کارهای کمریسک
نکات مهم در انتخاب دستکش
• استریل یا غیر استریل
• سایز دقیق
• ضخامت و مقاومت
• پودردار یا بدون پودر
استانداردهای بینالمللی PPE
PPE باید براساس استانداردهای معتبر جهانی تولید شود تا بالاترین سطح ایمنی را ایجاد کند.
مهمترین استانداردها:
• EN14683 → استاندارد ماسک جراحی
• EN149 → استاندارد ماسکهای فیلتردار (FFP)
• ASTM F2100 → ارزیابی کیفیت ماسک پزشکی
• EN13795 → استاندارد گان جراحی
• ISO 16604 → مقاومت لباس در برابر نفوذ ویروسها
این استانداردها هنگام خرید باید بررسی شوند تا محصول، کیفیت و ایمنی واقعی داشته باشد.
روش صحیح پوشیدن و درآوردن PPE (Donning & Doffing)
بسیاری از آلودگیهای بیمارستانی نه از کیفیت تجهیزات، بلکه از روش غلط استفاده ایجاد میشود.
مراحل صحیح پوشیدن PPE
1. شستن دستها
2. پوشیدن گان
3. ماسک
4. شیلد
5. دستکش
مراحل صحیح خارج کردن PPE (بسیار مهمتر!)
1. درآوردن دستکش
2. جدا کردن گان بدون تماس با سطح آلوده
3. درآوردن شیلد
4. خارج کردن ماسک از بندهای پشت
5. ضدعفونی دستها
این مراحل از انتقال عفونت به بدن، لباس، و محیط جلوگیری میکند.
چگونه یک PPE استاندارد و باکیفیت بخریم؟
برای خرید تجهیزات حفاظتی مصرفی بیمارستان بهتر است موارد زیر بررسی شود:
چکلیست خرید PPE:
• داشتن استاندارد معتبر
• استریل بودن بستهبندی
• تاریخ تولید و انقضا
• عدم تغییر رنگ پارچه یا ماسک
• کیفیت دوخت یا پرس
• ارائه گواهی از تولیدکننده معتبر
• انبارداری صحیح و عدم رطوبتزدگی
