دستکشهای جراحی یکی از مهمترین تجهیزات حفاظتی در اتاق عمل هستند و برای جلوگیری از انتقال آلودگی بین بیمار و کادر درمان نقش حیاتی دارند. انتخاب نوع مناسب دستکش نهتنها بر ایمنی و استریلیتی محیط جراحی تأثیر میگذارد، بلکه دقت، راحتی و عملکرد جراح را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. به همین دلیل آشنایی با انواع مختلف دستکشهای جراحی و ویژگیهای هرکدام از آنها اهمیت بالایی دارد.
دستکشهای جراحی بر اساس جنس، میزان استریل بودن و ویژگیهای ساختاری به انواع مختلفی تقسیم میشوند. رایجترین مواد سازنده این دستکشها شامل لاتکس، نیتریل، نئوپرن و پلیایزوپرن است. دستکشهای لاتکس سالها انتخاب اصلی در اتاق عمل بودهاند، زیرا انعطافپذیری، کشسانی و حس لامسهی بسیار خوبی دارند، اما امکان بروز حساسیت پوستی در برخی افراد موجب شده استفاده از آنها در بعضی مراکز محدود شود. دستکشهای نیتریل بهعنوان جایگزینی مناسب برای افراد حساس به لاتکس شناخته میشوند و در برابر سوراخشدن و مواد شیمیایی مقاوماند، هرچند میزان ظرافت لامسهی آنها کمی کمتر است.
نئوپرن یکی از بهترین مواد برای دستکشهای جراحی حساس است و به دلیل مقاومت بالا و عدم ایجاد آلرژی، در جراحیهای قلب، عروق و مغز کاربرد زیادی دارد؛ هرچند قیمت آن نسبت به بسیاری از انواع دیگر بیشتر است. پلیایزوپرن نیز مادهای است که با ارائهی حس لامسه مشابه لاتکس و بدون ایجاد آلرژی، انتخابی ایدهآل برای جراحیهای ظریف مانند چشمپزشکی، جراحی پلاستیک و ارتوپدی دقیق محسوب میشود.
فراتر از مواد سازنده، انواع تخصصیتری از دستکشهای جراحی نیز طراحی شدهاند. دستکشهای دولایه برای کاهش احتمال سوراخشدن استفاده میشوند و در جراحیهای ارتوپدی و پرخون بسیار کاربرد دارند. دستکشهای نشانگر یا لایهداخلی رنگی، با تغییر رنگ در هنگام پارگی، امکان تشخیص سریع آسیب را فراهم میکنند. نوع دیگری از دستکشها با سطح زبر طراحی میشوند تا گرفتن ابزارهای جراحی آسانتر شود. همچنین دستکشهای بلند یا آرنجی برای جراحیهایی که احتمال آلودگی در ناحیهی بازو وجود دارد مناسب هستند.
